Literatura białoruska, będąca nieodłączną częścią kultury narodu białoruskiego, ma bogatą historię sięgającą wieków wstecz. Przez wieki, Białoruś była areną różnorodnych wpływów kulturowych, co miało istotny wpływ na rozwój jej literatury. Poniżej przedstawiam przegląd kluczowych okresów i wybitnych postaci w historii literatury białoruskiej.
Początki literatury białoruskiej związane są z działalnością mnichów prawosławnych, którzy zapisywali teksty religijne w języku staro cerkiewno słowiańskim. W XIV wieku rozwija się literatura ludowa i utwory hagiograficzne, a także pierwsze zabytki literatury staro-cerkiewno-słowiańskiej.
W XVII wieku, w okresie baroku, literatura białoruska rozwija się pod wpływem kontrreformacji i kontynuuje tradycję pisania tekstów religijnych. Jednym z najważniejszych dzieł tego okresu jest „Kronika Białoruska” Symeona z Połocka. W XVIII wieku, w dobie oświecenia, literatura rozwija się również w kierunku prozy świeckiej, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień społecznych i obyczajowych.
XIX wiek to okres romantyzmu i narodowego przebudzenia, który miał duży wpływ na literaturę białoruską. Pod wpływem rosyjsiego imperializmu, literatura podlegała represjom ze strony władz. Mimo to, powstawały utwory nawiązujące do kultury ludowej, a także tworzone były pierwsze dramaty, takie jak „Wiarżba” Władzimira Korotkiewicza.
W XX wieku literatura białoruska przeszła przez różne etapy, od okresu międzywojennego, przez okupację sowiecką i niemiecką, aż po czasy Związku Radzieckiego. W okresie międzywojennym istniała Białoruska Republika Ludowa, co wpłynęło na rozwój literatury narodowej. W czasie II wojny światowej wielu pisarzy brało udział w ruchu oporu. Po wojnie nastąpił okres socrealizmu, a literatura była poddawana surowym cenzurom. Niemniej jednak, niektórzy autorzy, jak Iwan Meleż, próbowali wyrazić swoje spojrzenie na rzeczywistość w taki sposób, aby unikać cenzury.
Po rozpadzie Związku Radzieckiego, literatura białoruska odzyskała niepodległość. Autorzy, tak jak na przykład Alaksandar Milinkiewicz, zaczęli eksperymentować z formami literackimi, nawiązywać do tradycji, ale również wychodzić poza nie, aby odzwierciedlić nową rzeczywistość polityczną i społeczną.
Współczesna literatura białoruska kontynuuje rozwijanie się w różnych nurtach, od tradycji po nowoczesność, odnajdując własny głos w kontekście globalnym. Literatura ta stanowi ważny element kształtowania tożsamości narodowej Białorusinów i przyczynia się do zrozumienia historii tego regionu.
MB,KB twórcy programu KROK ( wtorek godz. 19)
